Elektromagnetische velden: wat moet jij als elektromonteur weten?

Wat zijn elektromagnetische velden?

Als je werkt met elektriciteit, dan heb je bijna altijd te maken met elektromagnetische velden (EMV). Maar wat zijn dat nou precies?
Een elektromagnetisch veld bestaat uit twee delen:

• Een elektrisch veld, dat ontstaat zodra er spanning op een installatie staat.
• Een magnetisch veld, dat ontstaat zodra er ook stroom doorheen loopt.

Je kunt deze velden niet zien of voelen, maar ze zijn er wél.

Voorbeelden uit de praktijk:

• Je werkt in een schakelkast met vermogensautomaten.
• Je monteert een laadpaal of transformatorstation.
• Je bent bezig met het aansluiten van zonnepanelen of een accupakket.

Welke soorten elektromagnetische velden zijn er?

Er zijn twee soorten EMV waarmee je als elektromonteur te maken krijgt:

1. Laagfrequente velden – Denk aan stroomkabels, schakelkasten en machines. Dit komt het meest voor.
2. Hoogfrequente velden – Bijvoorbeeld van zendmasten of draadloze apparatuur (zoals wifi). Deze zijn zelden sterk aanwezig op de werkplek van een monteur.

Bijna al jouw werk als elektromonteur draait om laagfrequente velden. Hoe hoger de spanning en stroom, hoe sterker het veld.

Zijn elektromagnetische velden gevaarlijk?

Bij normaal gebruik en korte blootstelling is er weinig risico. Maar bij langdurige blootstelling aan sterke velden kan het wél klachten geven, zoals:

• Vermoeidheid
• Hoofdpijn
• Slechter slapen
• Een onrustig gevoel

Sommige mensen zijn extra gevoelig voor straling. Werk je dagelijks dicht bij zware installaties of in een hoogspanningsruimte, dan is het verstandig om hier serieus naar te kijken.

Kun je elektromagnetische velden meten?

Ja, je kunt elektromagnetische velden meten met speciale meetapparatuur. Er zijn aparte meters voor elektrische en magnetische velden. Je ziet daarmee hoe sterk het veld is, uitgedrukt in microtesla (µT) of volt per meter (V/m).

Praktisch voorbeeld:
Werk je aan een verdeelkast met 400A-installaties? Dan kun je met een veldmeter zien of de grenswaarden van veilige blootstelling overschreden worden.

Het is slim om je werkplek regelmatig te meten — vooral als je lang op dezelfde plek werkt of je klachten ervaart.

Heeft metaal op je lichaam invloed?

Ja! Het dragen van metalen voorwerpen (zoals een metalen riemgesp, horloge of piercings) kan de elektromagnetische velden beïnvloeden. Metaal kan namelijk de straling versterken of juist ongewenst geleiden.

Tips:

• Draag liever geen metalen accessoires bij sterk EMV.
• Kies voor PBM’s zonder metaal als je in een hoogspanningsomgeving werkt.

5 tips om veilig te werken met Elektromagnetische velden (EMV)

1. Beperk je werktijd bij zware installaties met hoge stroom.
2. Houd afstand: een halve meter verder weg kan het veld al halveren.
3. Draag geen metaal direct op je lichaam.
4. Gebruik een veldmeter bij twijfel over de sterkte van het veld.
5. Bespreek EMV in de werkvoorbereiding of toolboxmeeting.

Wanneer moet je extra alert zijn?

• Werken aan hoogspanningsinstallaties.
• Installeren van laadpalen of accupakketten.
• Montage van grote transformatoren of industriële machines.
• Lange tijd werken in een gesloten schakelkast.

Werk je vaak met zware installaties?

Dan hoor je ook een goed salaris te krijgen.
Doe de salaristest voor elektromonteurs en ontdek of je genoeg verdient voor jouw ervaring.

Meer weten?

• Bekijk ook onze kennisbank voor elektromonteurs